İspanya’nın Caruna şehrinde yaşayan Mario’nun hikayesi bize yol gösteriyor.

Euronews: 
“Mario ile randevumuz var. O, Google ile verdiği mücadeleyi kazandı. Hikayesini dinlemek için sabırsızlanıyorum.”

Mario adını Google’da aradığında,1990’larda ‘mülkünün zorla satılmasıyla’ ilgili bir habere gönderme yapılıyordu. O da Google’dan bunun silinmesini istedi.

Altı yıllık mücadelesinin sonunda 2014’te Avrupa Adalet Divanı ‘unutulma hakkı’ şeklinde bir karara imza attı.

Euronews: 
“Avrupa’yı değiştirdiniz, biraz da dünyayı değiştirdiniz. Niçin böyle bir eylemde bulundunuz?”

Mario Costeja Gonzalez, Avukat: 
“Google beni görmezden geldi. Avrupalılar olarak bununla ilgili bir şey yapamıyorduk. Değişiklik için bir kapının açılması gerekiyordu. Avrupalı olarak arama motoruyla ilgili bir sorunla karşılaştığımızda Amerika Birleşik Devletleri’ne yönlendiriliyorsunuz. Google gibi bir devle karşı karşıya gelmek zor. Onların arkasında güçlü lobi var. Daha önce karşılaştığımız durum normal değildi. Büyük teknoloji şirketi bize hukuksuz şekilde davranıyordu. Ne yapmak istiyorlarsa onu yapıyorlardı.Hukuka gerçekten ihtiyaç vardı.”

Avrupa Birliği’nin veri koruma reformu bireysel hakları güçlendiriyor. Kişisel bilgilerin nereden gönderilirse gönderilsin korunması esasına dayalı bir sistem var. Bir Avrupalı kişisel bilgisinin arama motorunda bulunmasını istemiyorsa bu bilgi silinebiliyor. Bu da belli şartlar altında yapılıyor.

Madrid’te Mario’nun avukatıyla buluşuyoruz. Bu konudaki sorunlara dikkat çekiyor. ‘Unutulma hakkı’ Mario gibi sıradan Avrupalılara uygulanabiliyor, ‘kamu yararına çalışan, bilinen’ kişiler için değil. Peki bu ne anlama geliyor? İkinci sorun da silinecek bilginin ne kadar eski olması gerektiğiyle ilgili.

‘Untulma Hakkı’ Avrupa Parlamentosu’nda oylandıktan sonra gelecek yıl yürürlüğe girecek.

Euronews: 
“Mayıs 2018’den sonra her bir Avrupa vatandaşının korunması tam anlamıyla nasıl olacak?”

Joaquin Rodwiguez, Mario’nun Avukatı: 
“Yeni Avrupa düzenlemesi unutulma hakkı konseptini genişletiyor. Sadece arama motorlarına uygulanmayacak, internetteki diğer servisler için de geçerli olacak. O tarihten itibaren bütün internet kullanıcıları doğru olmayan ya da belli zamanı geçmiş bilgilerin silinmesini isteyebilecek. Bu web sayfaları arama motorlarını bilgilendirmek zorunda. Böylece o içerikle ilgili tüm bağlantılar engellenecek ya da silinecek.”

Avrupalıların üçte ikisi internetteki varlıklarının tamamen kontrol edilemediğinden dolayı endişeli olduğunu ifade ediyor.

Özel bilgilerin arkadaşlarla paylaşılmasında sorun yok ancak dedikoduları dünyayla paylaşmak farklı. Özellikle okul ile ilgili durumlarda bu geçerli.

Siber zorlalık büyüyen bir problem.

Beden eğitimi öğretmeni Marta bu konuda oldukça kaygılı.

Onun durumu biraz farklı ancak o da internet üzerinden özel hayatının ifşa edilmesinden endişe ediyor: “Bir öğrencimin babası benim cep telefonu numarama ulaşmış ve bana Whatsapp üzerinden mesajlar göndermeye başladı. Benim öğretme yöntemimden memnun olmadığını söylüyor. Bana hakaret etmeye başladı. Gerçekten çok ağır ve çirkin hakaretler. Tehdit mesajları gönderdi, “Dışarıya yalnız çıkma. Başına bir şey gelmesini istemiyorsan arkana bak.” gibi. İnternette adımın, görüntümün, fotoğraflarımın, bilgilerimin, özel hayatımın kontrol edilmesi son derece önemli. Bu gerçekten temel bir sorun.”

Siber zorbalık özellikle gençler arasında büyüyen bir sorun. Madrid’teki bu merkez çocuklara yardım ediyor.

Buradaki psikologlar sayısız yardım çağrısı alıyor. Siber zorbalık, depresyon, anoreksi ve intiharları tetikliyor.

Bu noktada zarar veren fotoğrafların ve mesajların hızlı şekilde silinmesi çok önemli.

Euronews: 
“İnternette tüm dünyaya paylaşılan içeriğin geri alınması kolay mı ya da sorun mu?”

Leticia Mata Mayrand, Anar Yöneticisi: 
“Eğer bu cinsel içerikli bir videoysa ve küçük yaştakilerin görüntü ve videolarıysa bunların silinme süreci oldukça hızlı. Ancak hakaret mesajları söz konusu olduğunda sosyal ağlarda bu konuyla ilgili çalışanların oldukça pasif davrandıklarını görüyoruz. Gençler ve küçüklerle ilgili temel sorun genelde onların risk algısının zayıf olmasından kaynaklanıyor. Onların özel hayatıyla ilgili bilgi ve görüntülerin sosyal ağlarda paylaşılması oldukça sık karşılaşılan bir durum.”

Bu, özel hayatın korunması anlamına geliyor, basın özgürlüğünün kısıtlanması değil. Mario diktatör Franco döneminde de ifade özgürlüğünü savunduğunu söylüyor. O şimdi özel hayatın gizliliği için mücadele veriyor.

Mario: 
“Altı yıl boyunca mücadele ettim ve şimdi sonuçtan memnunum. Avrupa için bir kapı açtık ve bu yol takip edilmeli. Bu hikaye burada bitmemeli tersine devam ettirilmeli. Güçlü bir yasaya ihtiyacımız var böylece Avrupa vatandaşları kişisel verilerini kontrol edebilirler. Onlar kişisel verilerinin internet üzerinde olup olmamasına kendileri karar verebilmeli. Her vatandaş buna kendisi karar verebilmeli.”

Dijital varlığın temizlenmesi mümkün mü? Evet bu mümkün, en azından Avrupa Birliği’nde. Unutulma hakkı sizin internet ortamındaki izlerinizi silebiliyor.