Allahü teâlânın bir olduğu, insanların öldükten sonra tekrar diriltilecekleri, namazın farz olduğu, içkinin, fâizin ve zinânın harâm olduğu hükümleri gibi. Bu ve benzeri hükümlere inanmayan kimse mü’min değildir.

İmân, mâhiyet itibariyle, Allah’ın insanlara en büyük lütuf ve ihsanıdır. Allah onu dilediği kullarına nasib eder. Ne var ki bu nasiplenmede, kulun hiçbir rolünün olmadığı da söyle-nemez. Bil’akis, insan önce kendi tercih ve iradesini kullanarak, îman ve hidâyete istekli olacaktır. Bu talep ve istek üzerine Cenâb-ı Hak da ona îman ve hidâyeti nasip edecektir. Bu sebeble İslâm büyükleri îmanı, “Cenâb-ı Hakk’ın, istediği kulunun kalbine, o kulun cüz’î irade ve ihtiyarını sarfetmesinden sonra koymuş olduğu bir nurdur,” diye tarif etmişlerdir.

İman Fıtrîdir

İnsan, beden ve ruhtan oluşan bir varlıktır. Yeme, içme, nefes alıp verme gibi işler bedenimizle; inanmak, sevinmek, mutlu olmak gibi olgular da ruhumuzla ilgilidir. İnsanı diğer yaratıklardan ayıran başlıca özellik işte budur. İnsan, beden ve ruh yapısıyla bir bütündür.

İnsanın ruh yapısının en belirgin özelliği inanmaktır. Yeryüzünde; tarihten günümüze kadar inanma ihtiyacı duymamış bir topluluk yoktur. Bunu, insanlığın kültür, sanat ve geleneklerinde görmekteyiz.

İnanç, maddi hayatımızla da ilişkili bir kuvvettir. İnsanın zorluklara ve güçlüklere karşı dayanıklı olmasını sağlar. İnsana çalışma, yaşama ve başarma gücü verir. İnsan, hayata inançla başlar ve onunla değer kazanır. Çünkü inancı olan kişi, bu inancının gereği olarak kendisine ve birlikte yaşadığı insanlara faydalı olur. İnanç, insanı yeni bilgiler kazanmaya götürür.

Kişi, inancını kuvvetlendirmek için pek çok şeyleri öğrenmek, öğrendiklerini düşünüp değerlendirmek ve böylece hayatını düzenlemek durumundadır. İyiyi-kötüyü, güzeli-çirkini ve doğruyuyanlışı böylece ayırt edebilen insanlar, ahlâk ve davranış yönünden de kişilik kazanırlar.

Demek ki inanç, insanın yaratılışı gereği olan tabiî bir olgudur. Bütün insanların buna ihtiyacı vardır.

Çevremizde gördüğümüz ve göremediğimiz yüz binlerce varlık vardır. Yeryüzünde çeşit çeşit insanlar, irili ufaklı pek çok hayvanlar, renk renk çiçek ve bitkiler görürüz. Gökyüzünde de ay, güneş ve sayısız yıldızlar yer alır. Bütün bunları ve bunların yaratılışındaki eşsiz sanat ve dengeyi gözümüzün önüne getirip düşünürsek, bunların asla kendiliğinden var olmadıklarını, bunları yoktan var eden Kaadir-i mutlak bir Yaratıcının bulunduğunu hemen anlarız.

Evrende hiçbir şey kendiliğinden, kendi kendine var olmuş değildir. Herşeyi yaratan bir yaratıcı vardır. Gözlerimizle O’nu görmesek bile, evrenin bu eşsiz düzen ve ahengi bize O’nun varlığını göstermektedir. İşte İslâm dininde, bütün evreni ve her şeyi yaratan bu yaratıcıya “Allah” denir. Biz Allahü teâlânın varlığına ve birliğine gönülden inanırız.

İmanın Önemi

İman, insanın yaratılma sebebidir. Yani o, Yaradanını îmanla tanımak ve ibâdet etmek için yaratılmıştır. İnsan bu yaradılış gayesine uygun hareket ederse, âhirette ebedî saadete nail olacak, cennete girecek; aksi takdirde cehenneme atılacak, ebedî şekavet ve bedbahtlığa mâruz kalacaktır. Bu bakımdan îman, insan için ebedî saadeti kazanma vesilesidir ve cennete giriş anahtarıdır. İmansız olarak cennete girilemez. 
İman Kaça Ayrılır?

İman Kaça Ayrılır

İman; icmalî ve tafsilî olmak üzere ikiye ayrılır. Şöyle ki:
1- İcmalî (özet) iman; Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed’in vahiyle Allahü teâlâdan alıp haber verdiği şeylerin (hususların, bilgilerin) hepsine birden, topluca inanmak demektir. Bir kimse, mânâsını bilerek; samimî bir şekilde: “Eşhedu ellâ ilâhe illellâh ve eşhedu enne Muhammede’rresûlullah.” (Ben şehâdet ederim ki [yanî kalbimle inanıyor ve dilimle söylüyorum ki] Allah’tan başka ilâh [yanî ibâdet edilmeğe lâyık] kimse yoktur. Yine ben şehâdet ederim ki [yanî kalbimle inanıyor ve dilimle söylüyorum ki] Hazret-i Muhammed Allah’ın resûlü [ya’nî peygamberi]dir,) derse icmalî olarak îman etmiş olur.

2- Tafsilî (ayrıntılı) İman; Sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed’in vahiyle Allahü teâlâdan alıp haber verdiği şeylerin (hususların, bilgilerin) her birisini delilleriyle bilip inanmaktır. Diğer bir ifadeyle, zarurat-ı diniyyeyi bütün tafsilât ve teferruâtıyla (ayrıntılı olarak) öğrenip tasdik etmek demektir.

Zarurat-ı diniyye; Âmentü’de yer alan 6 îman esası ile dînin normalde her müslümanın bilmesi gereken; namaz, oruç, hac, zekât gibi farz kıldığı ibâdetler ile adam öldürmek, içki içmek, zinâ yapmak gibi haram saydığı işlerdir. (Mehmet Can)